ՂՈՂԱՆՋ ՀՍԿՄԱՆ

Ամիսներն են դանդաղ հոսում,-
Ու կարդում է նա Մանրուսում:
 
Թո՛ղ օրերը տրվեն վազքի,-
Նա զննում է մեռյալ Խազգիրք:
 
...Գանձե՜ր, գանձե՜ր՝ փականքի տակ,
Իսկ գանձերի տերն՝ անգիտակ:
 
Անբանալի-գոց գանձարան...
Կյանքըդ լինի թող տանջարան.
Թեկուզ մեռնես, բայց ման արի,
Փնտրիր, գտիր այդ բանալին:
 
Եվ աչքերն է ցավով թարթում:
-Տարիները թող որ վազեն:
Աչքերի դեմ, քուն թե արթուն,
Չվերծանված խազե՜ր, խազե՜ր.-
 
Մեղեդիներ ու սաղմոսներ՝
Ոչ թե մինչև վանքի գմբեթ
Սուրբ խորանից երկարացած,
Այլ բրածո և քարացած.
 
Աստվածային վսեմ «Տաղ»-եր,
Որ ծալքերում մագաղաթի
Ժամանակն է փոշով թաղել.
Գանձի նման անգին «Գանձ»-եր,
Բայց ի՞նչ օգուտ, երբ չեն կարող
         Կիզել անձեր,
         Հոգի խանձել.
 
Արձանացած-անշարժ «Փոխ»-եր,-
Ինչպե՞ս շարժել, տեղից փոխել.
 
Դիակնացած «Քարոզ» ու «Ճառ»,-
Ի՞նչպես գտնել հարության ճար.
 
«Եղիցի»-ներ, «Ավետիս»-ներ.-
Ա՜խ, թե նրանց հնչող տեսներ...
 
Տարիներն են նորից հոսում,
Իսկ նրա դեմ՝ միշտ Մանրուսում,
Իսկ նրա դեմ՝ անվերջ Խազգիրք,-
Շո՛ւնչը, հոգի՛ն, տրո՜փն ազգի,
Որ դարձել է խազ ու նշան,
Մագաղաթի թերթեր խշշան:
 
Կարծես թե մարդ հանկարծակի
Ընկել է լուռ մի շիրմատուն,
Ու լեզվազուրկ շիրմաքարեր
Նախանձով են նայում մարդուն:
 
Շիրմաքարե՛ր, շիրմաքարե՛ր, շիրմաքարե՛ր,
Եվ մամուռի ու փոշու տակ՝ շիրմագըրե՛ր,
Եվ ի՜նչ խոսուն շիրմագըրեր.-
Արծիվ, Աղավնեկ, Բազե, Վարուժնակ,
Տանուտրակ, Ծիծեռն ու Տիրոցի ձագ.
Յուրաքանչյուրը ինչպե՞ս է ճախրել,
Եվ ո՞ւր է իջել, ինչպիսի՞ թևով...
Աղաչանք, Հիվանդ, Տժգույն ու Լալկան.
Յուրաքանչյուրը ինչպե՞ս է տխրել,
Ինչպե՞ս հառաչել, լացել ի՞նչ ձևով...
         Դարբին ու Երկաթ.
         Ինչպե՞ս էր զնգում,
         Ինչպիսի՞ սալի,
Ինչպե՞ս էր մարդու հոգին պար ածում...
         Հովիվ ու Ոչխար.
         Ո՞նց էր շնկշնկում,
         Ի՞նչ քար ու սարի,
Ի՞նչ շշուկով էր հոտը արածում...
 
Եվ նա վիրավոր աչքերն է թարթում:
-Թո՛ղ ժամանակը անշտապ վազեր:
Իսկ աչքերի դեմ՝ քնած թե արթուն՝
Նորի՛ց բերանփակ խազեր ու խազեր:
         Խազեր Ձայնուժի.
         Աստված չի՛ հուշի...
         Խազեր Բանալի.
         Ի՛նքդ ման արի...
Խազեր Կոչական ու Կետադըրող.
         Մի՛ հուսահատվիր,
         Կարո՛ղ ես, կարո՜ղ...
Խազեր Կիսանիշ և Ամանակի.
         Կարիք ես զգում
         Լոկ... ժամանակի՜...