ՂՈՂԱՆՋ ԶԱՐԹՈՆՔԻ ԵՎ ԿԵՆՍԱՏՄԱՆ

Եվ խորհել, որ այդ նույն պահին,
Երբ թուրք սուլթանը այսպես վեհաշուք
Տոնում էր ծնունդն ու չմեռնելը հոբելյար Մահի,
         Միևնույն պահին
         Այդ նույն աշխարհում
         Գարուն էր, գարո՜ւն:
 
         Քարայծը նորից
Իր քարայծիկի դունչիկն էր լիզում կիրճում ու սարում՝
Լեզվի ծայրով էլ թույլ չդիպչելով բերնի ընձյուղին.
         Արագիլն էլի
Ծեր խնձորենու, ծաղկե բոցի մեջ իր ոտն էր վառում՝
Վերցնում ու դնում միևնույն ճյուղին.
Իբրև կշտամբանք ուշացած մարդուն՝
Իր իսկ սեփական նախաձեռնությամբ լույս աշխարհ եկած
Մի ինքնագլուխ արևածաղիկ աչիկն էր թարթում
         Հերվա բոստանից.
Գութանի խոփը ժանգից էր նեղվում,
Ինչպես որ մարդը՝ իր դեմքին կպած սարդի ոստայնից.
Բահն աղջկա պես ուզում էր փարվել
Ու հետո մարել կարոտած հողի կրքոտ հպումից.
Սամին ուզում էր անկրակ այրվել՝
Եզան մկանուտ վզի շփումից.
Լծացու բարդին գոհ չէր երևում սուր կացիններից.
Դեղձենիներից մարջան էր կաթում,
Շեփորուկներից՝ երկնքի կաթիլ,
         Եվ ձյունի փաթիլ՝
         Ակացիներից...
 
         Գարուն է, գարո՜ւն...
 
Անցած աշնանը հարսնացածների մայրությունը սուրբ
         Զարթնում է հանկարծ՝
         Ծնվելիք մանկան
         Թույլ քացիներից...
Շողերն են ընկել օրորոցի մեջ խաղացող մանկան
Հինգջահյան ձեռքի պարզված մատներին,
Ինչպես մոմերին բոցը բարակող...
Առվույտից թափուր հսկա մարագով
Պաղ ստվերների հսկա ամբոխն է դես ու դեն անում,
Լուռ հրմշտոցով իրար ոտ կոխում, ջարդում իրար կող.
Դուրս գալ են ուզում, բայց սիրտ չեն անում...
Անուն են ուզում, ծաղկունքն անանուն,
Ծաղկունք անվանի ուզում են նորից,
Քնքշանքով իրենց անունը լսել
Կույս աղջիկների շրթերից լուսե...
 
         Գարուն է, գարո՜ւն:
 
Անփորձ ու անգետ մի ճուտ հիմարիկ
Փակ բողբոջների ստվերին ընկած՝
Երևի սիսեռ կամ ոսպ կարծելով՝
Կտցահարում է հա՜ կտցահարում...
Կիսով չոր ու թաց խաղաղ բակերում,
         Կալատակերում,
         Ուր ծիլ են տվել
Աշնան կալսումից հողում մնացած հատիկներն արդեն,
Աքաղաղն այնպես գոռոզ է քայլում
Անկիրք հավերի անփակ հարեմում՝
Աչքը շուռ տալով մեկ դես ու մեկ դեն,
Ասես երեկվա ասկյարը այսօր դարձել է սպա ...
Սարալանջերին, հարսների նման,
Կրքոտ պուտերը բռնել են նազպար՝
Հարսների նման մոռացած մի պահ,
Որ աշխարհում կա բիրտ առևանգիչ...
Մի տարի առաջ թուրք թնդանոթի երկաթե ճանկից
         Վիրավոր վանքին
Սրբատաշ քարի պաղ վիրակապ է վերստին ճարում
         Ձեռքը ճարտարի...
         Նորից հաճարին
         Սեփական խեժով
Թուրքի գնդակից տեղ-տեղ պատըռված կեղևն է կարում...
 
         Գարուն է, գարո՜ւն,
Բայց մարդասպանին դա չի խանգարում:
         Դա չի խանգարում,
Որ արյամբ հորդի հայկական առուն,
Որ դիակներից քարափն անհատակ
Իր պռունկներով գա հավասարվի...
 
Ա՜խ, եթե անգամ քարե սիրտ ճարվի՝
Մարդկային սրտում բա կրա՞կ կարվի...
 
Որտե՞ղ էք տեսել, որ թել-ասեղով
Կտըրված երակ վերստին կարվի...
 
Այս արհավիրքից, զուլումից այս չար
Դե, ե՛կ, տնավե՜ր, մի՛ խելագարվի...